„ (…) naczelną wartością dla psychologa jest dobro drugiego człowieka. Celem jego działalności profesjonalnej jest niesienie pomocy innej osobie w rozwiązywaniu trudności życiowych i osiąganiu lepszej jakości życia na drodze rozwoju indywidualnych możliwości oraz ulepszaniu kontaktów międzyludzkich.”
(Kodeks etyczno-zawodowy psychologa)
Głównym adresatem wszelkich działań psychologa w szkole jest uczeń. Najważniejszym zadaniem jest rozpoznanie potencjalnych możliwości uczniów oraz ich sytuacji wychowawczej. Takie rozpoznanie poprzedza wszelkie działania profilaktyczne, mediacyjne i interwencyjne dotyczące uczniów, rodziców oraz nauczycieli.
Praca na stanowisku psychologa szkolnego polega na zbieraniu informacji na temat klientów (uczniów, rodziców, nauczycieli), problemów czy zjawisk. Odbywa się to podczas badań psychologicznych, które przyjmują formę: ankiety, rozmowy, obserwacji, testu, kwestionariusza, rysunku itp. Obok informacji zaczerpniętych z takich badań psycholog wykorzystuje również te, które pochodzą z innych źródeł, od: uczniów, nauczycieli, dyrekcji, pracowników obsługi szkoły, rodziców (prawnych opiekunów) oraz są wynikiem własnych obserwacji, doświadczeń oraz odczuć.
W pracy z grupą, przybierającą najczęściej formę zajęć psychoedukacyjnych, głównym celem bardzo często jest rozwiązanie konkretnego problemu, konfliktu, mediacja. W takim przypadku chodzi nie tylko o jednorazowe rozwiązanie, ale przede wszystkim o otwarcie komunikacji, wyposażenie w umiejętność rozwiązywania konfliktów, uwolnienie z negatywnych emocji. Jest to jeden ze sposobów integrowania grupy, która zaczyna darzyć siebie większym zaufaniem, zna swoje możliwości i ograniczenia.
KOŁO POMOCY DZIECIOM Z NADPOBUDLIWOŚCIĄ PSYCHORUCHOWĄ ADHD TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ DZIECI
Szczecin, ul. Jarowita 2
Pani Tamara Olszewska tel. 505-156-895 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
KOŁO POMOCY DZIECIOM Z NADPOBUDLIWOŚCIĄ PSYCHORUCHOWĄ ADHD TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ DZIECI
Szczecin, ul. Jarowita 2
Pani Tamara Olszewska tel. 505-156-895 Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Niezależnie od przygotowania i przemyśleń moment wyjazdu jest zawsze trudnym przeżyciem.
W rozmowach z najbliższymi wielu migrantów ukrywa zwykle swój niepokój i smutek, kierując uwagę na tematy "bezpieczne": logistykę podróży, stan pogody, odprawę celną, ewentualne niedogodności itd. Niektórzy skupiają się na harmonogramie działań tuż po przybyciu na miejsce: znalezienie lokum, strategie poszukiwania pracy i nawiązanie niezbędnych kontaktów.
Migracja wyciska piętno na każdym człowieku, choć jej ślad bywa różny. Nawet w idealnych warunkach pojawia się smuga cienia, podobnie jak w przypadku niepowodzeń często występują akcenty pozytywne. Kluczową rolę w doznaniach migranta odgrywają okoliczności zewnętrzne. Inaczej przeżywa wyjazd z kraju uchodźca polityczny lub robotnik niewykwalifikowany, a inaczej zamożny biznesmen lub dyplomata. Istotny bywa również wiek migranta. Nastolatek, który ma całe życie przed sobą, inaczej odbiera wyjazd z kraju niż osoba starsza, która bardziej żyje przeszłością niż przyszłością. Jeszcze inaczej migrację przeżywają dzieci, dla których nowy kraj stanie się wkrótce "własnym" krajem. Rodzice, który zamierzają opuścić kraj, są zwykle tak zaabsorbowani praktyczną stroną wyjazdu, że zapominają o psychologicznych następstwach, jakie dla ich dzieci niesie ze sobą migracja. Dzieci - w odróżnieniu od rodziców - nie mają wolnego wyboru. Intuicyjnie czują, że nie przysługuje im prawo weta w sprawie wyboru kraju lub terminu wyjazdu. Małe dzieci nie rozumieją powodów, jakimi kierują się rodzice. Bardziej wrażliwi rodzice wysłuchują uwag i życzeń starszych dzieci i nastolatków, niekiedy je podzielają, ale rzadko się do nich stosują. Jest dużo prawdy w powiedzeniu, że rodzice udają się za granicę dobrowolnie lub z przymusu, a dzieci zawsze z "obowiązku".
Przez wiele lat panowało przekonanie, że migracja w przypadku dzieci jest przeżyciem całkowicie pozbawionym ryzyka. Życie mówi co innego. Wiele dzieci migrantów mimo upływu lat nosi w sercu żal do rodziców, którzy traktowali je jak przenośny bagaż. Podobne odczucia mają dzieci, których jeden rodzic lub oboje rodzice przebywali dłuższy czas za granicą.
W przypadku migracji na dłuższy okres dzieci zwykle towarzyszą rodzicom. Jeśli wyjazd obejmuje kilka miesięcy, dzieci z reguły zostają w kraju z drugim rodzicem. W razie krótszej migracji obojga rodziców dziecko mieszka na ogół u dziadków lub bliskich krewnych. W rodzinach, w których jedno z rodziców jest uchodźcą politycznym - najczęściej ojciec - dziecko najczęściej pozostaje z matką w kraju ojczystym. W krajach, które dawniej odznaczały się wysokim poziomem emigracji, jak: Hiszpania, Portugalia, Grecja i Finlandia wyrosło już kilka pokoleń, które wychowały się bez jednego rodzica, zwykle bez ojca. Większość z nich cierpiała na zespół nieobecnego rodzica (absent parent syndrome). Ich relacje autobiograficzne mówią o uczuciu zagubienia, niepewności, stanów depresyjnych, które często wymagają interwencji psychoterapeutycznych (Colson, 2011).
Dziś wiadomo, że dziecko zasadniczo przechodzi przez podobne etapy rozstania z krajem, jak osoby dorosłe. Dużą zbieżność w odczuciach stwierdzono w sposobie przeżywania smutku wywołanego utratą ważnych osób: przyjaciół z przedszkola lub szkoły, wychowawców, dziadków i innych krewnych. Dom rodzinny lub szkoła są dla dzieci dosłownie "całym światem". To samo dotyczy ulubionych zwierząt, zabawek, które dziecko postrzega jak żywe osoby. Nie wszyscy rodzice uświadamiają sobie, że dziecko traktuje wiele przedmiotów, np. stół, talerze, lampy jako swoją własność. Pozbawienie dziecka środowiska i przyjaciół odbierane jest przez nie jako krzywda, a nawet jako akt przemocy. Małe dzieci, choć nie rozumieją przyczyn i konsekwencji wyjazdu, odczuwają niepokój i smutek podobnie jak każda osoba dorosła. Różnica tkwi zazwyczaj w treści doznań, ale nie w ich sile.
Utrata jakiegokolwiek rodzica - zwłaszcza matki - nawet na okres kilkunastu dni jest przeżyciem, które odciska ślad na psychice. Dziecko reaguje przede wszystkim swoim ciałem: skarży się na ból brzuszka, zwraca, miewa koszmary, zachowuje się niespokojnie, moczy się. Psycholodzy nazywają to "psychosomatycznym rewanżem" skrzywdzonego dziecka (Alfvén, 2006). Stan dziecka wyraża się także w zabawach, w których z zadziwiającą trafnością inscenizuje swoje troski i obawy. Zabawa umożliwia dziecku przepracowanie trudnych przeżyć i zarazem jest źródłem pociechy. W testach rysunkowych typu Goodenough lub Machover dzieci przedstawiają często swoich nieobecnych rodziców z pustą twarzą lub bez głowy. Niekiedy brakuje im ręki lub nogi. Czasami symbolika jest jeszcze bardziej wymowna: rodziców na rysunku nie ma.
Długotrwała nieobecność matki lub osoby pełniącej matczyne funkcje jest przyczyną tzw. choroby sierocej, której następstwem są zaburzenia rozwoju psychicznego dziecka. Na początku małe dziecko reaguje na brak matki protestem: płacze, odmawia przyjmowania pokarmu i cierpi na zaburzenia snu. W drugiej fazie smutek pogłębia się i przechodzi w rozpacz. Charakterystycznym objawem jest kołysanie się i ssanie palca. W skrajnych przypadkach dochodzi nawet do samookaleczeń. Trzecia faza choroby sierocej objawia się całkowitym zobojętnieniem. Dziecko zamyka się w sobie i nie reaguje na próby nawiązania kontaktu.
Na znaczenie psychicznego i fizycznego kontaktu z matką zwrócił uwagę René Spitz (1887?1974), amerykański psychoanalityk pochodzenia węgiersko-austriackiego. Wprowadzony przez niego termin depresja anaklityczna pokrywa się zasadniczo z chorobą sierocą [Spitz, 1965].
Psycholodzy kliniczni pracujący z rodzinami migrantów zauważyli analogię między objawami choroby sierocej a zachowaniem dzieci migrantów, które po dłuższej nieobecności rodzica nie tylko nie okazują radości, ale nawet nie chcą go widzieć. Część z nich reaguje smutkiem lub przygnębieniem dopiero po powrocie rodzica, mimo iż "doskonale" zniosły jego kilkutygodniową lub kilkumiesięczną nieobecność. Tego rodzaju reakcję określa się zwykle jako opóźnioną żałobę (delayed mourning) i odwet za ból spowodowany opuszczeniem.
Z odmiennymi trudnościami borykają się nastolatki, które przechodzą okres dojrzewania. Sytuacja migracyjna zakłóca naturalny proces wyzwalania się spod wpływu rodziców, dążenie do autonomii i tworzenie się nowej tożsamości. Wyjazd za granicę zmusza nastolatka do okazywania rodzicom i całej rodzinie dodatkowego wsparcia i do odłożenia na później konfliktów międzypokoleniowych. Nastolatek zamiast "buntować się" przeciw rodzicom, jak to czynią jego rówieśnicy na całym świecie, bierze na siebie rolę pocieszyciela, opiekuna, a nawet "rodzica rodziców" (parentified child). Rola ta zakłóca równowagę i pochłania wiele energii psychicznej, której nastolatek potrzebuje na uporanie się z własnymi kłopotami. Nastolatki, które w chwili wyjazdu mają już ten etap poza sobą, znajdują się w nieco lepszym położeniu.
Ludzie młodzi w przedziale wieku 20-30 lat, którzy sami wyjeżdżają za granicę, są zwykle w sytuacji uprzywilejowanej. Z jednej strony dysponują względnie ukształtowaną tożsamością, a z drugiej zdążyli już zdobyć minimum doświadczenia życiowego. Są fizycznie silni i umysłowo bardziej elastyczni niż ich rodzice. Nawet jeśli ich pobyt za granicą zakończy się niepowodzeniem, zawsze mogą wrócić do kraju, gdzie na nich czekają bliscy, krewni i przyjaciele.
Osoby starsze na ogół nie mogą liczyć na podobne wsparcie. Ich rodzice często już nie żyją, czas przerzedził grono przyjaciół. Zaczynanie od nowa w wieku starszym jest trudniejsze, nawet we własnym kraju. Artykuł stanowi fragment książki "Psychologia migracji", wydanej przez Wydawnictwo Difin
PRAWO DO WYPOWIEDZI oznacza, że w ważnych sprawach ciebie dotyczących możesz wygłosić swoje zdanie, opinię, oświadczyć własną wolę.
PRAWO DO ŻYCIA I ROZWOJU oznacza, że nikogo nie można bezprawnie pozbawić życia.
PRAWO DO ŻYCIA BEZ PRZEMOCY I PONIŻANIA oznacza, że bicie, znęcanie, okrutne i poniżające traktowanie są niedopuszczalne i karane.
PRAWO DO WYCHOWANIA W RODZINIE oznacza, że nikomu nie wolno zabrać cię od rodziców, chyba, że z bardzo ważnych powodów, gdyby zdarzyło się, że rodzice będą osobno masz prawo do kontaktów z obojgiem rodziców.
PRAWO DO TOŻSAMOŚCI oznacza, że musisz mieć nazwisko, obywatelstwo, poznać swoje pochodzenie, mając 13 lat musisz być zapytany o zgodę, gdybyś miał mieć zmienione nazwisko.
PRAWO DO SWOBODY MYŚLI, SUMIENIA I RELIGII oznacza, że: gdy jesteś już wystarczająco świadomy, sam decydujesz o swoim światopoglądzie, wcześniej rodzice mają prawo tobą kierować.
PRAWO DO NAUKI oznacza, że możesz uczyć się tak długo, jak pozwalają na to twoje zdolności, pracować możesz jak skończysz 15 lat.
PRAWO DO STOWARZYSZENIA oznacza, że możesz należeć do organizacji młodzieżowych, jeśli masz 16 lat sam decydujesz o swojej przynależności.
PRAWO DO INFORMACJI oznacza, że powinieneś poznać swoje prawa, powinieneś mieć dostęp do różnych źródeł wiedzy.
PRAWO DO PRYWATNOŚCI oznacza, że możesz dysponować własnymi rzeczami, masz prawo do tajemnicy korespondencji, nikomu nie wolno bez bardzo ważnych powodów wkraczać w twoje sprawy osobiste i rodzinne.
NAUCZ SIĘ UPOMINAĆ O SWOJE PRAWA, ALE PAMIĘTAJ, ŻE INNI TEŻ JE MAJĄ.
Pedagog szkolny to (wg "Encyklopedii pedagogicznej") osoba zatrudniona w szkole w celu uzupełniania, pogłębiania i rozszerzania działalności dydaktyczno-wychowawczej prowadzonej przez nauczycieli.
Definicja ta ustala niejako obszary działania i zakresy obowiązków pedagoga szkolnego, ale aby odpowiedzieć na pytanie, na czym polega praca pedagoga, należy skupić się na oczekiwaniach jakie w stosunku do niego mają osoby, z którymi współpracuje. Organizuje w szkołach i placówkach pomoc psychologiczną i pedagogiczną dla młodzieży, której celem jest wspomaganie rozwoju psychicznego i efektywności uczenia się poprzez pomoc wychowawcom klas i współdziałanie z nauczycielami, rodzicami (opiekunami prawnymi), pielęgniarką szkolną, organami szkoły oraz instytucjami pozaszkolnymi zwracając uwagę na przestrzeganie postanowień Konwencji Praw Dziecka.
Do zadań pedagoga należy:
pomoc wychowawcom klas w rozpoznawaniu indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowaniu przyczyn niepowodzeń szkolnych i trudności wychowawczych poprzez obserwację zachowania pojedynczych uczniów i klasy, rozmowy indywidualne i uczestnictwo w godzinach wychowawczych oraz innych spotkaniach z klasą, analizowanie wyników nauczania i ocen zachowania, rozmowy z rodzicami (opiekunami prawnymi), udział w zebraniach i radach pedagogicznych, porady wychowawcze, prowadzenie lub organizowanie prelekcji i dyskusji na tematy ważne i interesujące uczniów;
określenie form i sposobów udzielania pomocy uczniom poprzez analizę i interpretację opinii i zaleceń dotyczących stymulowania rozwoju lub pokonywania przez uczniów trudności rozwojowych, wyrównywania braków i luk w nauce;
udzielanie pomocy psychologicznej i pedagogicznej uczniom realizującym indywidualny program lub tok nauki poprzez konsultacje dla uczniów, rodziców i nauczycieli;
działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej poprzez informowanie rodziców i uczniów o możliwościach i procedurze uzyskania zasiłków, stypendiów i innych form pomocy materialnej oraz współdziałanie z instytucjami i organizacjami pozaszkolnymi udzielającymi wsparcia materialnego; współpracę z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi i innymi poradniami specjalistycznymi w zakresie konsultacji metod i form pomocy udzielanej uczniom oraz w zakresie specjalistycznej diagnozy w indywidualnych przypadkach;
współdziałanie z organami szkoły, policją, sądami w przypadkach wykroczeń uczniów (naruszenie regulaminu szkoły lub prawa); prowadzenie dokumentacji, tj. dziennika pedagoga oraz teczek indywidualnych dzieci i młodzieży zawierających dokumentację prowadzonych badań i czynności uzupełniających; doskonalenia swoich kwalifikacji poprzez uczestnictwo w różnych formach doskonalenia i samokształcenia.
W ramach swojej pracy pedagog szkolny współpracuje z takimi placówkami wspierającymi proces dydaktyczno-wychowawczy szkoły, jak:
Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną i innymi Poradniami Specjalistycznymi
Pedagogami ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
"Nie chowaj się. Są ludzie, którzy cię potrzebują".
Phil Bosmans
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych szkołach,przedszkolach i placówkach-do zadań pedagoga szkolnego należy w szczególności:
Rozpoznanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń szkolnych,
Określanie form i sposobów udzielania uczniom, w tym uczniom z wybitnymi uzdolnieniami, pomocy psychologiczno-pedagogicznej,odpowiednio do rozpoznanych potrzeb,
Organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli,
Podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły,programu profilaktyki
Wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli, wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki,
Działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej,